Trò chơi dân gian ném còn thu hút được đông đảo người dân Mường vang tham gia tại lễ hội đầu xuân.
(HBĐT) - Mỗi khi Tết đến, xuân về, người dân lại nô nức đón xuân, vui Tết bằng những lời ca, tiếng hát và những trò chơi dân gian độc đáo đặc trưng riêng của quê hương mình. Việc tổ chức trò chơi dân gian truyền thống trong dịp Tết Nguyên đán không chỉ tạo ra không khí vui tươi, phấn khởi mà còn góp phần gìn giữ nét đẹp văn hoá lâu đời.
Cứ vào ngày mùng 6, mùng 7 tháng giêng, dù ở bất cứ đâu hay bận trăm công, nghìn việc, những người con đất Mường Vang lại hướng về quê hương, hoà vào không khí vui tươi, rộn ràng của lễ hội rước bụt Khụ Dúng, được tổ chức hàng năm tại xóm Vó, xã Nhân Nghĩa (Lạc Sơn). Sau phần lễ, phần hội diễn ra sôi nổi với hàng chục trò chơi dân gian thu hút sự tham gia của đông đảo người dân. Phổ biến và được nhiều người yêu thích là trò chơi ném còn. Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất của lễ hội rước bụt, nay dù đã xấp xỉ tuổi 80 nhưng bà Bùi Thị Lâu chưa năm nào không tham gia lễ hội. Với bà, ném còn đã bước ra khỏi ranh giới của trò chơi dân gian trở thành một nét văn hoá đẹp. Bà cho biết: Với người Việt cổ xưa, trò chơi này thường dành cho giới nữ, con nhà quý phái, xưa kia là các mỵ nương, con gái lạc hầu, lạc tướng. Đối với các dân tộc Mường, Tày, Mông, Thái..., ném còn là trò tín ngưỡng hấp dẫn nhất của trai gái trong dịp hội xuân.
Có dịp tham gia lễ hội rước bụt Khụ Dúng mới thấy, ném còn làm cho người trong cuộc hào hứng, người đứng ngoài hò reo, cổ vũ, không khí cuộc chơi vì thế mà càng trở nên sôi nổi, hấp dẫn. Nhưng có lẽ trò chơi được đông đảo bạn trẻ, trai gái trong làng, thậm chí là các em bé “mê” nhất là “đánh đu”. Cây đu được cấu tạo gồm 4 cây tre lớn tạo thành 2 trụ đu, bàn đu và thượng đu. Thượng đu làm bằng thanh tre ngang nối 2 phần trụ đu với nhau.
Nhảy bao bố, trò chơi dân gian được đông đảo các bạn trẻ yêu thích.
Sự giao lưu và tiếp biến văn hóa, sự ảnh hưởng trực tiếp cũng như gián tiếp của nhiều trào lưu văn hóa mới cùng với sự tác động mạnh mẽ của cơ chế thị trường đã dẫn tới những sự đổi thay mang tính tiêu cực của các trò chơi dân gian của các dân tộc. Đặc biệt, giá trị của các trò chơi đang có nguy cơ mai một, biến mất hay biến tướng một cách bất thường và nhanh chóng. Chính vì thế, mấy năm lại đây, việc bảo tồn, lưu giữ và phát huy giá trị của các trò chơi văn hóa dân gian đã được các tỉnh ta quan tâm, chú trọng.
Theo ông Bùi Tú Cao, Trưởng phòng nghiệp vụ, Sở VH- TT&DL, các trò chơi dân gian các dân tộc có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học vô cùng lớn. Đó còn thể hiện tính cộng đồng, tính tập thể, tinh thần đoàn kết trong nhân dân rất cao. Càng đặc biệt hơn khi các trò chơi dân gian này chỉ được lưu truyền bằng hình thức truyền miệng, truyền tay và được học hỏi trong quá trình biểu diễn hay thi đấu. Cũng chính những trò chơi dân gian này làm nên những bản sắc đặc trưng và khu biệt của mỗi cộng đồng.Việc khôi phục lại các lễ hội truyền thống, trong đó có các trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, ném còn, đấu vật, đua voi, đua bò, đua ghe… cần được quan tâm hơn nữa. Bên cạnh đó, các phong trào tổ chức ngày hội văn hóa thể thao diễn ra sôi nổi cũng góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn các trò chơi dân gian. Nhưng cần thiết hơn nữa là việc tổ chức thường xuyên tạo thành nếp sinh hoạt của người dân. Để mọi người có thể tham gia cùng nhau thi tài, cũng là cơ hội truyền dạy cho thế hệ trẻ cũng như gìn giữ được nét văn hóa tốt đẹp trong đời sống.
“Ô ăn quan” trò chơi dân gian được đông đảo các em thiếu nhi yêu thích.
Điều đáng mừng là ngành Giáo dục đã và đang đưa trò chơi dân gian vào các tiết học ngoại khoá, đây là việc làm tích cực góp phần bảo tồn, phát triển trò chơi dân gian ngay trong đời sống thường nhật. Các trò chơi văn hóa dân gian các dân tộc như: nu na nu nống, thả đỉa ba ba, trồng nụ, trồng hoa, bịt mắt bắt dê, chơi u, chắt chuyền, ô ăn quan... kèm theo các câu đồng dao được lựa chọn đưa vào các giờ ngoại khoá nhằm khuyến khích sự khéo léo, vui đùa tập thể. Qua đó góp phần giáo dục các em về tính tập thể, tinh thần kỷ luật, ý chí vươn lên giành chiến thắng, rèn luyện thể chất, sức mạnh, dẻo dai, khôn khéo, giúp rèn luyện toàn diện về trí, đức, thẩm, mỹ.
Cũng theo ông Bùi Tú Cao, tỉnh ta đã hoàn thành kiểm kê trò chơi dân gian. Thời gian qua, gắn với công tác bảo tồn, ban tổ chức các lễ hội trên địa bàn tỉnh đã đưa trò chơi dân gian vào khung giải thưởng, đây được xem là biện pháp tích cực trong bảo tồn nét văn hóa đẹp này.
Hải Yến
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
