Cụ Nguyễn Văn Hậu, lão thành cách mạng, nguyên Chủ tịch UBHC tỉnh giở trang hồi kí, ôn lại kỷ niệm về những ngày khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.
(HBĐT) - Mùa thu cách đây 65 năm, tại quảng trường Ba Đình, Bác Hồ đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Mùa thu ấy, quân và dân Hòa Bình cũng vùng đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân. Lần giở những trang hồi ký và gặp gỡ những lão thành cách mạng mới thấy thời khắc đó thật thiêng liêng.
Năm nào cũng vậy, cứ sắp đến ngày Quốc khánh 2/9, cụ Nguyễn Văn Hậu, lão thành cách mạng, nguyên Chủ tịch UBHC tỉnh lại lấy lá cờ Tổ quốc và bảo con cháu treo lên trước nhà. Người Mường Thịnh Lang quê cụ ăn Tết cổ truyền nhưng từ ngày Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn Độc lập thì có thêm một cái “Tết độc lập”. Những ngày này, đường phố rợp cờ đỏ sao vàng, khẩu hiệu, nhà nhà sum vầy hạnh phúc. Quang cảnh đã thay đổi nhiều nhưng qua lời kể của cụ vẫn thấy dậy lên khí thế của những ngày khởi nghĩa giành chính quyền. Là một trong những đảng viên đầu tiên của tỉnh, cụ Hậu đã góp công lớn trong việc thành lập các khu căn cứ cách mạng mà đầu tiên là căn cứ Tu Lý. Từ đây, Ban cán sự Đảng tỉnh đã mở lớp huấn luyện quân sự đầu tiên gồm 20 thanh niên thị xã Hòa Bình và châu Mai Đà. Tổ chức vũ trang đầu tiên của tỉnh được thành lập và phong trào lan rộng, lần lượt là căn cứ Mường Diềm, Cao Phong-Thạch Yên, Mường Khói. “Trước ngày khởi nghĩa, tôi đã bàn với các hội viên “Công chức cứu quốc” vận động mọi người trong nhà thương và các công sở của tỉnh tham gia giành chính quyền. Đúng ngày khởi nghĩa ở tỉnh lỵ 23/8/1945, tôi đã vận động những thanh niên có cảm tình với Việt Minh ở Thịnh Lang tham gia tổ “thanh niên cứu quốc”. Khi đó, cả thị xã bị ngập lũ. Tổ đã vận động quần chúng nhân dân đem 10 chiếc thuyền nan to bơi đi đón nghĩa quân Tu Lý kịp thời tiến vào tỉnh lỵ, phối hợp cùng lực lượng từ chiến khu Mường Khói, Cao Phong - Thạch Yên và nghĩa quân thị xã Hòa Lâm chiếm Phủ bộ đường. Cả thị xã khi đó sục sôi, quần chúng nhân dân cũng nô nức tham gia tuần hành, khí thế bừng lên long trời, lở đất. Quân khởi nghĩa tỏa đi chiếm trại Bảo an binh, Sở Cẩm và các công sở khác, đập tan bộ máy bù nhìn tay sai. Không thể tả hết niềm vui, mọi người cùng reo hò và hô vang mừng chính quyền về tay nhân dân. Chưa đầy 10 ngày sau đó, các châu lần lượt giành được chính quyền. “ - Cụ Hậu nhớ lại.
Đối với lão thành cách mạng Lê Thị Tâm, nguyên Chủ tịch UBHC thị xã Hòa Bình thì câu chuyện về những ngày khởi nghĩa cách đây 65 năm vẫn còn hừng hực khí thế. Theo cách mạng từ khi mới ở tuổi 20, bà Tâm đã tham gia lớp huấn luyện quân sự đầu tiên ở Tu Lý. Trong những ngày sục sôi khí thế chuẩn bị khởi nghĩa, mặc dù đói khát, điều kiện khó khăn nhưng bà đã hăng hái tham gia đội tự vệ đỏ cứu quốc, thực hiện rải truyền đơn, dán áp phích, kẻ khẩu hiệu phản đối địch. “Tối ngày 22/8/1945, tôi không ngủ mà cũng không ngủ được vì khâu vài chục lá cờ đỏ sao vàng và mong trời sáng để tiến hành khởi nghĩa theo kế hoạch. Ngay từ tờ mờ sáng, chúng tôi đã tập trung tại tỉnh lỵ, hàng quân có đủ cờ, vũ trang và các tầng lớp nhân dân. Tôi đi đầu trong hàng quân có súng xông vào dinh lũy của tri phủ buộc chúng phải đầu hàng chính quyền cách mạng. Đội du kích vũ trang đã thu gần 40 khẩu súng trường cùng nhiều sổ sách giấy tờ, ấn tín của chính quyền cũ. Quần chúng nhân dân hò vang phấn khởi, cả thị xã như vào ngày hội. Những tiếng hô và khẩu hiệu “Đả đảo chính quyền bù nhìn”, “Mặt trận Việt Minh muôn năm”... vang lên trong không khí sục sôi mùa thu cách mạng năm Ất Dậu.” – bà Tâm hồi tưởng lại những năm tháng không thể nào quên.
Sau ngày giành được chính quyền, hoạt động cách mạng vẫn đứng trước vô vàn khó khăn, gian khổ nhưng những thanh niên yêu nước như Nguyễn Văn Hậu, Lê Thị Tâm vẫn một lòng kiên cường. Nhiều lần địch treo giải thưởng, bắt bớ, mua chuộc người thân nhưng chúng đều thất bại. “Chỉ một con đường cách mạng” – con đường theo Đảng, Bác Hồ thì dù khó khăn mấy cũng vượt qua. Điều đó đã được minh chứng bằng bước phát triển vượt bậc của tỉnh nhà. KT-XH tiến triển tích cực, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao, AN-QP được giữ vững. Đó cũng là tên cuốn hồi ký mà cụ Hậu ghi lại về chặng đường hoạt động cách mạng của mình. Đây là những tư liệu quý, lời căn dặn thế hệ sau, nhất là giới trẻ cần phát huy truyền thống cách mạng, xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh, xứng đáng với sự hi sinh to lớn của các thế hệ cha anh.
Cẩm Lệ
Phát triển bởi ICT GROUP.
