Hang Chùa - chùa Hang xã Yên Trị (Yên Thủy) là một quần thể di tích có nhiều hang động đẹp, không chỉ độc đáo với các bài ký, bài thơ của người xưa ghi trên vách đá, có nhiều di chỉ của nền văn hóa Hòa Bình, mà còn được biết đến với nét độc đáo của ngôi chùa cổ nằm trong hang đá. 

Với những giá trị lịch sử văn hoá, kiến trúc nghệ thuật, tôn giáo, danh lam thắng cảnh, năm 1994, Hang Chùa - chùa Hang được Bộ VH-TT&DL công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Hang Chùa còn có tên là Văn Quan động, chùa Hang là tên thường gọi của ngôi chùa được xây dựng trong động Văn Quang, xưa kia chùa có tên chữ là Tham Lam tự. Gọi là Hang Chùa vì tại 4 động ở núi này, thì có tới 2 động có chùa ở trong đó. Vẻ đẹp của hang động không những chỉ được chùa tô điểm, mà tự thân những hang động này cũng có những vẻ đẹp, các bài ký, bài thơ của người xưa ghi lại trên vách đá đến nay còn nguyên giá trị. 

Chùa Hang với 2 ngôi chùa được xây dựng trong 2 hang, kiến trúc hoàn toàn bằng gỗ, trong chùa có hệ thống tượng phật được tạc từ thế kỷ XVIII là một di sản độc đáo, một hiện tượng Phật giáo thể hiện bằng nhân bản hiếm hoi của dân tộc Mường ở tỉnh Hòa Bình.

Chùa Hang 1 nằm ở hang động thứ 2. Men theo đường lát đá phiến, gồm 53 bậc để đặt chân lên sân chùa ở bên tay trái, chùa nằm trong một ngách của hang. Trước cửa chùa là một khoảng sân rộng 6 m, dài 16 m, hai bên được bó nền bằng hai lớp đá phiến xanh, có thể trải chiếu để ngồi. Ở đây có một bàn cờ được khắc ngay trên đá hình vuông, phía trên cửa chùa còn có dòng chữ Hán khắc trên vách đá là "Lăng tiêu tiếu bích”, nghĩa là: Ngọn núi biếc cao vút, sương phủ mờ ảo. Chùa được xây dựng theo kiểu hình chữ nhất, có cấu trúc bằng gỗ, với hệ thống cột cái, cột quân, một cửa chính, hai cửa phụ hai bên và ván bưng xung quanh. 

Chùa được xây dựng từ lâu đời, được tôn tạo lại vào thời nhà Nguyễn, trên thượng lương chùa có ghi dòng chữ: "Hoàng triều Khải Định Nhâm tuất niên” (Năm Khải Định Nhâm Tuất 1892).

Từ cửa chùa Hang 1 rẽ phải khoảng 5 m là đến hang động thứ 3. Trong hang cũng có một ngôi chùa, đây chính là chùa Hang 2. Nhìn tổng thể chùa Hang 2 cũng được xây dựng có kết cấu như chùa Hang 1, với kiến trúc hình chữ nhất và hoàn toàn bằng gỗ. Ngôi chùa đã được xây dựng từ lâu, được trùng tu, tôn tạo lại vào thời nhà Nguyễn. Hiện, trên thượng lương chùa có ghi dòng chữ năm trùng tu: "Đại Nam Bảo Đại thập nhị niên tuế thứ Đinh Sửu thập nhị nguyệt, thập nhị nhật, lư­ơng thời thụ trụ thư­ợng lương đại cát lượng”. Nghĩa là chùa được tu bổ vào năm Bảo Đại thứ 12, tháng 12, ngày 12 năm Đinh Sửu (năm 1937).

Hang Chùa là một thắng cảnh nổi tiếng từ xưa đến nay ở tỉnh Hòa Bình, trong hang có dấu tích văn hóa từ thời đại "Văn hóa Hòa Bình" thời trung cổ, thời cận đại cho đến ngày nay, như trầm tích hoá thạch thức ăn của người xưa: vỏ ốc, vỏ sò, mảnh công cụ, quả chuông đồng được đúc vào thời trung đại năm Cảnh Hưng thứ 44 (năm 1783). Ngoài ra, các bài thơ, bài ký do người xưa ghi trên vách đá, là những văn tự thành văn rất hiếm hoi ở các di tích hang động của tỉnh Hoà Bình hiện nay. 

Ngoài những vết tích của nền "Văn hóa Hòa Bình”, núi Hang Chùa còn được biết đến là nơi lưu giữ vết tích thời chiến. Nơi đây trước kia là vùng núi hẻo lánh, nên Hang Chùa được bộ đội đào hầm rộng thênh thang xuyên núi làm kho vũ khí. Điều kỳ lạ nhất là trong núi Hang Chùa có một dòng sông ngầm chảy không bao giờ cạn, cũng chẳng ai biết con sông ngầm này có từ lúc nào, chỉ biết rằng chưa bao giờ người dân địa phương thấy cạn nước, nguồn nước chảy ra trong vắt, mùa hè thì mát lạnh, mùa đông thì rất ấm.

Hang Chùa - chùa Hang là một quần thể di tích có nhiều hang động, trải qua hàng trăm năm, với biến động của thiên nhiên và của cả con người, nhưng những vết tích lịch sử nơi đây vẫn còn giữ nguyên giá trị. Được Bộ VH-TT&DL công nhận là di tích lịch sử - văn hoá cấp quốc gia, vào ngày 15 tháng giêng hàng năm, xã Yên Trị lại tưng bừng mở hội chùa Hang với mục đích cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Đó là nét đẹp kết hợp giữa văn hóa Phật giáo và văn hóa truyền thống. Đến với lễ hội, Nhân dân, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh chùa độc đáo trong hang đá, giao lưu văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian. 


Hồng Ngọc

Các tin khác


119 cán bộ, công chức, viên chức được bồi dưỡng tiếng dân tộc Mường

Trường Cao đẳng Sư phạm Hòa Bình vừa tổ chức bế giảng lớp bồi dưỡng và cấp chứng chỉ tiếng dân tộc Mường cho cán bộ, công chức, viên chức khóa I, II năm 2023.

Huyện Kim Bôi đẩy mạnh phong trào xây dựng đời sống văn hoá

Hưởng ứng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, những năm qua, các cấp, các ngành, xã, thị trấn trên địa bàn huyện Kim Bôi đã cụ thể hóa bằng các hoạt động thiết thực, hiệu quả, góp phần xây dựng tinh thần đoàn kết, giúp nhau giảm nghèo bền vững, xây dựng nếp sống văn minh, môi trường văn hóa lành mạnh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Tết Nhảy - nghi lễ truyền thống của người Dao

Đồng bào dân tộc Dao trong tỉnh gìn giữ được nhiều bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình, nhất là trong nghi lễ, tín ngưỡng. Trong đó, Tết Nhảy là nghi lễ quan trọng bậc nhất có từ lâu đời, phản ánh sinh động đời sống tín ngưỡng của người Dao.

Lưu giữ giá trị nền “Văn hóa Hòa Bình” nổi tiếng thế giới

Hoà Bình là vùng đất cổ, với các dải núi đá vôi chạy dọc theo hướng Đông Nam, song song với dải Trường Sơn ở phía Tây đã tạo ra nhiều bồn địa, thung lũng với hệ động, thực vật phong phú. Ngay từ thời tiền sử, con người đã sớm sinh tụ trên mảnh đất này, để lại một nền văn hóa nổi tiếng thế giới - "Văn hóa Hòa Bình" (VHHB).

Du Xuân trẩy hội Bồng Lai

Tọa lạc tại chân núi Đầu Rồng thuộc khu 3, thị trấn Cao Phong (Cao Phong), đền Bồng Lai (còn gọi là Đền Thượng Bồng Lai) nằm trong quần thể di tích quốc gia danh lam thắng cảnh hang động núi Đầu Rồng. Cùng với đền Đông Sơn nằm gần kề, ngôi đền đón người dân và du khách nô nức đến dâng hương, vãn cảnh dịp đầu năm.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục