Nghệ sỹ nhiếp ảnh Hoàng Lai trân trọng giữ gìn những tấm ảnh độc quyền ông chụp công trình Thủy điện Hòa Bình trong suốt 15 năm xây dựng.
(HBĐT) - Ngày ngăn sông Đà đợt I. Ngày nổ mìn phá đê quai hạ lưu. Ngày khởi động tổ máy số 1. Ngày vận hành trạm 500 KV đầu nguồn. Lễ khánh thành Nhà máy Thủy điện Hòa Bình... Trong suốt 15 năm xây dựng công trình Thủy điện Hòa Bình, từng sự kiện dù lớn hay nhỏ đều được ghi lại bằng những tấm ảnh chân thực, sống động và chính xác như thước phim tài liệu. Trong 15 năm, đã có hàng chục nghìn tấm ảnh ghi lại hàng chục nghìn khoảnh khắc đáng nhớ. Đó thực sự là một cuốn “nhật ký hình ảnh” vô giá về công trình Thủy điện Hòa Bình. Cuốn nhật ký có một không hai được ghi lại bởi một người duy nhất: nghệ sỹ nhiếp ảnh Hoàng Lai.
Lúc bấy giờ, đó là may mắn, đồng thời là vinh dự lớn đối với một cán bộ Đoàn trẻ tuổi như Hoàng Lai. Tháng 10/1982, công trường xây dựng Nhà máy Thủy điện Hòa Bình chính thức được mang tên công trường Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Chàng trai 32 tuổi Hoàng Lai hồi hộp cầm trên tay chiếc máy ảnh do Tổng Công ty Xây dựng thủy điện Sông Đà cung cấp để thực hiện nhiệm vụ. Chưa từng có kinh nghiệm nên bàn tay lóng ngóng những cú bấm máy đầu tiên. Những bức ảnh đó khuôn hình không chặt, đường nét nhạt nhòa, ý tứ lộn xộn. Nhưng càng chụp càng say, vừa chụp, vừa lần mò tự học, chiếc máy ảnh dần trở nên quen thuộc với Hoàng Lai như người bạn tri ân, tri kỷ.
Trong quá trình xây dựng, những người thợ sông Đà đã thực hiện một khối lượng công việc đồ sộ: hàng trăm ngàn m2 nhà xưởng, đào đất, đá 10 triệu m3, đào hầm 16.000 m dài, đắp đập 20 triệu m3, 1,5 triệu m3 bê tông, kết cấu thép 85.000 tấn... Những chiến dịch lớn liên tiếp được triển khai và hoàn thành với tiến độ đáng kinh ngạc, từ lấp sông, chống lũ đến phát điện lần lượt 8 tổ máy. Chiếc máy ảnh trong tay Hoàng Lai cứ thế rạo rực ghi lại không biết mệt mỏi những khoảnh khắc “vàng” trên công trường đầy bụi. Hơn 4.000 ngày thi công Nhà máy thủy điện Hòa Bình, hàng chục nghìn bức ảnh đã được Hoàng Lai chụp một cách say mê và cống hiến. Nếu ghép chúng thành một cuốn nhật ký hình ảnh chắc chắn sẽ là một cuốn nhật ký vô giá mà trong đó, những dấu mốc quan trọng về quá trình xây dựng Thủy điện Hòa Bình được nhiếp ảnh thể hiện một cách sống động và đầy thuyết phục.
“Tôi say sưa ghi lại tất cả những diễn biến quan trọng trên công trường từ ngày khởi công đến khi hoàn thành” - nghệ sỹ nhiếp ảnh Hoàng Lai chia sẻ - “Tính chất công việc đòi hỏi tôi phải bám sát từng diễn biến trên công trường, ghi lại những khoảnh khắc đời thường nhất. Đó vừa là nhiệm vụ, vừa là niềm đam mê”.
Quả thật, phải đam mê nhiều lắm con người ta mới có thể lao động với tần suất cao đến thế. Vào độ tuổi sung sức nhất trong cuộc đời, Hoàng Lai đã đặt trọn vẹn tâm huyết vào hàng chục nghìn bức ảnh ghi lại những khoảnh khắc ấn tượng nhất trên công trường xây dựng Thủy điện Hòa Bình. Những tấm ảnh kèm theo thông tin ngắn gọn của Hoàng Lai xuất hiện khá dày đặc trên các mặt Báo Nhân Dân, Quân Đội Nhân Dân khoảng thập niên 1983 - 1993. Những tấm ảnh: Thành công đợt đầu khoan phun xi măng vào thân đập; đập tràn Nhà máy Thủy điện Hòa Bình khởi động đón lũ an toàn trong đêm đón lũ đầu tiên; các chuyên gia Liên Xô làm việc hết sức mình trên công trường Thủy điện Hòa Bình; phân xưởng bê tông đã sản xuất 2.000 m2 bê tông/ngày để phục vụ các hạng mục công trình trọng điểm trong chiến dịch thi đua chuẩn bị ngăn sông Đà đợt II; tấm gương lao động sáng tạo của kỹ sư Vì Việt Dũng - đoàn viên TNCS Xí nghiệp Thủy công 3... Để có được những tấm ảnh chân thực và sống động đến thế, Hoàng Lai đã tác nghiệp trên công trường như một phóng viên chiến trường thực thụ. Guồng quay gấp gáp của công trường khiến người “viết nhật ký bằng ảnh” như ông bận rộn với liên tiếp hình ảnh và thông tin. Từng hạng mục được thi công đến đâu, chất lượng thế nào, các thông số kỹ thuật, hoạt động của con người trong từng ngày... Làm việc bất kể ngày đêm với chiếc máy ảnh thường trực trên tay, niềm đam mê với nhiếp ảnh đã ngấm vào máu ông từ lúc nào không biết.
“Đó là 15 năm ý nghĩa nhất trong cuộc đời tôi” - nghệ sỹ nhiếp ảnh Hoàng Lai tâm sự. Nếu được giao trọng trách là người chụp ảnh độc quyền cho một công trình thế kỷ vĩ đại như công trình Thủy điện Hòa Bình ắt hẳn ai cũng cảm thấy như ông: đầy tự hào và thấy mình thật may mắn!
Thu Trang
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
