Khí thế lao động, sản xuất, tình yêu quê hương, làng bản được người xóm Ải chuyển tải qua những tiết mục ca múa đậm đà bản sắc.
(HBĐT) - Bản Mường xóm Ải, xã Phong Phú (Tân Lạc) vui náo nức trong ngày hội mùa xuân. Chúng tôi cảm nhận điều đó khi đi trên con đường bê tông trải rộng, thoáng đãng, thẳng băng tìm về nơi được xem là làng cổ xưa nhất của xứ sở Mường Bi xinh đẹp. Đây là nhịp cầu kiên cố bắc qua con suối hiền hòa chảy róc rách đêm ngày, kia là những chân ruộng mướt xanh màu của lúa, rau, ngô, sắn. Những ngôi nhà sàn còn sót lại theo lối kiến trúc của người Mường cổ nằm yên bình dưới bóng mát của rặng tre và những tán cau. Người già cười ngất ngư xem lũ trẻ trong xóm chạy quanh đụn rơm khô chơi trò đuổi bắt, chị em phụ nữ tập trung ở sân nhà văn hóa múa, hát, đánh cồng chiêng… Tất cả gợi lên nhịp xuân phơi phới trên bản Mường.
Chúng tôi bị thu hút bởi lời kể của ông Bùi Văn Dựng – Trưởng xóm Ải về những phong tục, tập quán đẹp còn được gìn giữ, nâng niu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân nơi đây từ nếp ăn, nếp ở đến lòng hiếu khách sẵn có. Ở đây, 100% hộ dân sống trong nếp nhà sàn, trong đó, khoảng 80% là nhà sàn kiến trúc cổ. Mọi công việc hàng ngày vẫn diễn ra theo nếp xưa như trồng trọt, chăn nuôi, sắn bắt, nấu rượu, đồ xôi, làm cỗ lá… Chị em phụ nữ biết làm nên những tấm vải, tự dệt nên tấm áo cho mình. Hầu hết người dân trong xóm đều biết chơi các trò chơi, môn thể thao dân tộc như đẩy gậy, ném còn, bắn nỏ, đánh mảng. Nhiều dụng cụ lao động sản xuất từ thời xa xưa vẫn được bà con lưu giữ đến giờ, hầu hết làm bằng tre nứa như nỏ, cung tên, khung dệt, đơm, dó…
Trong cuộc sống hôm nay, nghề nông vẫn là nghề mang lại thu nhập chính của 92 hộ dân trong xóm. Với diện tích đất nông nghiệp 22 ha, bà con đã cần mẫn khai hoang phục hóa, đẩy mạnh thâm canh, tích cực trồng rừng, áp dụng các biện pháp kỹ thuật vào trồng trọt. Bên cạnh đó, chăn nuôi trâu, bò, lợn và gia cầm có bước phát triển giúp bà con có thêm phần tích lũy trong gia đình. Trong chăn nuôi luôn chú trọng thực hiện các biện pháp không gây ô nhiễm môi trường, bảo vệ môi trường sinh thái xanh - sạch - đẹp. Năm 2014, hộ nghèo trong xóm giảm còn 3 hộ, bình quân thu nhập 17 triệu đồng/người/năm.
Đáng kể là từ năm 2010 đến nay, được xây dựng là điểm du lịch cộng đồng, xóm Ải đã có những bước tiến đáng kể trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Cảnh sắc nguyên sơ của thiên nhiên, những giá trị văn hóa truyền thống được lưu giữ, văn hóa ẩm thực hấp dẫn… chính là “chìa khóa” để người dân Mường Ải tiếp cận nghề mới, nghề làm du lịch cộng đồng. Nhiều nỗ lực trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa đã và đang thu được kết quả bước đầu: người dân có ý thức trong bảo tồn, phục dựng lại nhà sàn của người Mường cổ, khôi phục nghề dệt truyền thống, các làn điệu dân ca, một số trò chơi của dân tộc Mường có nguy cơ mai một cũng được xóm tái hiện sống động và thường xuyên, liên tục… Đặc biệt, đội văn nghệ xóm Ải đã được tỉnh, huyện quan tâm đầu tư chuyên môn, kỹ thuật, nhạc cụ và trang phục biểu diễn. Hiện nay, đội văn nghệ xóm có 24 thành viên, nòng cốt là hội viên chi hội phụ nữ và ĐV-TN xóm. Hàng năm, đội văn nghệ đã tổ chức hàng trăm buổi biểu diễn phục vụ các ngày lễ lớn và du khách đến khám phá cuộc sống của người dân. Đây còn là đội văn nghệ quần chúng của tỉnh, huyện thường xuyên tham gia giao lưu hay biểu diễn tại các chương trình giới thiệu quảng bá về văn hoá của người Mường Hoà Bình như Ngày hội văn hoá, thể thao và du lịch các dân tộc vùng Tây Bắc năm 2013, lễ hội đền Hùng, làng văn hoá du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội)...
Một mùa xuân mới đã về trên đất Mường cổ xóm Ải. Du khách giờ biết đến nhiều hơn về một bản Mường nhiều sức hút, đang phát huy lợi thế để phát triển đa dạng, bền vững hơn. Sức hút lôi cuốn đó một phần nhờ được thiên nhiên ban tặng, phần nhiều có được từ chính lưu giữ, bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của nhân dân các dân tộc đưa điểm du lịch cộng đồng xóm Ải trở thành điểm đến hấp dẫn. Cuộc sống của người dân từ đây cũng ngày càng no ấm, hạnh phúc hơn.
Bùi Minh
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Phát triển bởi ICT GROUP.
