(HBĐT) - Cách đây đúng 60 năm, tại vùng rừng núi Kim Bôi hiểm trở và khắc nghiệt, được coi là "túi sốt rét”, Đội thanh niên xung phong (TNXP) xây dựng tuyến đường bộ 12B Hòa Bình thành lập để thực hiện nhiệm vụ quan trọng, đó là mở đường 12B. Tại mảnh đất anh hùng ngày ấy, hơn 4.000 chàng trai, cô gái đến từ 14 tỉnh, thành phố trên cả nước đang độ tuổi 20 hăng hái lên đường làm nhiệm vụ.


Ông Trịnh Hữu Thịnh, xóm Chiềng, xã Liên Vũ (Lạc Sơn), cựu TNXP 12B Hòa Bình chia sẻ những ký ức thi công tuyến đường 12B của Đội TNXP 14 tỉnh, thành phố cho thế hệ trẻ.

Đường 12B được đánh giá là con đường chiến lược, có ý nghĩa rất quan trọng cả về chính trị, kinh tế và AN - QP, là tuyến đường chi viện quân lương, khí tài cho miền Nam kháng chiến chống Mỹ, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Trước cách mạng tháng 8/1945, đây là cơ sở hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Lương Bằng (Sao Đỏ) và nhiều chiến sỹ cách mạng vượt ngục Sơn La về đây xây dựng cơ sở. Để xây dựng con đường này, Trung ương Đoàn đã thành lập "Đội TNXP xây dựng Chủ nghĩa xã hội” gồm trên 4.000 đội viên của 14 tỉnh, thành phố phía Bắc. Con đường bắt đầu từ ngã ba dốc Cun đến Ba Hàng Đồi nối đường 12A với đường 21, thuộc huyện Lương Sơn, Kỳ Sơn (trước đây) nay thuộc huyện Kim Bôi dài 50 km, đi qua các vùng đất: Tú Sơn, Hạ Bì, Kim Bình, Lập Chiệng, Thanh Lương... Thời hạn được giao hoàn thành con đường từ năm 1959 - 1960, đội TNXP thực hiện nhiệm vụ san đồi, bạt núi, lấp đầm lầy, sông, suối tạo thành con đường chiến lược.

Ông Trịnh Hữu Thịnh, xóm Chiềng, xã Liên Vũ (Lạc Sơn), cựu TNXP 12B Hòa Bình nhớ lại: "Anh chị em TNXP đã lao động quần quật trên công trường, gội nắng, tắm mưa. Mùa nắng thì áo riềm bâu, mưa rừng ướt hết vẫn mặc để tự khô chứ không có bộ khác thay thế. Mùa rét như cắt da, cắt thịt, thiếu hoặc không có áo len, áo bông, chỉ có manh áo dầy đỡ tạm. Thuốc men phòng bệnh, chữa bệnh hạn chế, lương thực, thực phẩm chưa đầy đủ, dựng lán ngủ giữa rừng hay ven làng, ven đường, thiếu thốn trăm bề. Không trực tiếp chiến đấu nhưng thương vong của họ không ít. Vì sốt rét rừng, tai nạn lao động, 26 đại đội đã chết 6 người và một số bị thương”. Ấy thế mà những chàng trai, cô gái đó vẫn kiên cường, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ vì miền Nam ruột thịt.

Từ đây, phong trào "Bắt núi cúi đầu, bắt sông uốn khúc” và "Dậy trước mặt trời” của các đại đội được chính các đội viên phát động nhằm tạo động lực thi công tuyến đường kịp thời hạn. Bằng sức người với những công cụ thô sơ như cuốc, xẻng, xà beng... trên 1 triệu m3 đất, đá được đào đắp bởi lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ. Hòa theo phong trào đó, các đội viên Trường TNLĐ XHCN Hòa Bình có sáng kiến làm lu lăn đất bằng bê tông để rải cấp phối đảm bảo kỹ thuật. Ở đại đội Hà Nội sáng tạo lắp vòng bi vào trục xe cải tiến để lao động nhẹ nhàng, năng suất cao.

Tại cuộc tọa đàm ôn lại lịch sử thi công tuyến đường nhân dịp kỷ niệm 60 năm, bà Nguyễn Bích Hậu, Phó Ban Liên lạc Cựu TNXP 12B Hòa Bình chia sẻ: "Ban đầu, việc vận chuyển đất chỉ bằng một cách duy nhất là gánh. Thanh niên trẻ chưa quen việc, vai trầy xước rồi lại "dại dột” bóp cồn, vừa đau vừa xót. Và "xe cút kít” ra đời, giải phóng đôi vai là một dấu ấn vô cùng đáng nhớ đối với chúng tôi. Nhờ có "xe cút kít” năng suất lao động nhảy vọt từ 0,7 m3 đất/người/ngày lên 5,2 - 5,3 m3 đất/người/ngày. Từ hai bàn tay lao động, sự sáng tạo cải tiến không ngừng và quyết tâm của tuổi trẻ, từng mét đường được đắp lên, con đường 12B dần hình thành”. Và từ đó, hình ảnh chiếc xe cút kít trở thành niềm tự hào của những Cựu TNXP, được khắc họa lên công trình Biểu tượng TNXP đường 12B Hòa Bình.

Vất vả, gian khổ là thế nhưng đâu đó vẫn hiện lên những vần thơ, câu hát trên "Công trường Cộng sản” ngày ấy. TNXP đi làm mỗi ngày như trẩy hội bởi tiếng hát, câu hò cứ ngân vang mãi khắp tuyến đường. Vui nhất là khi TNXP gặp bộ đội hành quân qua, tiếng hỏi thăm, tiếng hát vang xa, mới có câu hò: "Bộ đội mà gặp TNXP - như cá gặp nước, như rồng gặp mây”.

Bằng nỗ lực phi thường, sự dũng cảm vượt qua mọi thử thách về phương tiện, kỹ thuật, công cụ, kinh tế, toàn công trường đã phấn đấu hoàn thành công trình trước một năm (từ tháng 3 - 12/1959). Ngày thông tuyến, các đơn vị TNXP 14 tỉnh, thành phố phấn khởi reo hò, đốt đuốc sáng rực bầu trời mừng thắng lợi. Mấy trăm chiến sỹ thi đua lao động tiên tiến xuất sắc về dự lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng nhì do Nhà nước phong tặng.

Về thăm lại công trường xưa sau 60 năm, những đội viên năm ấy giờ trên 70, 80 tuổi. Họ thực sự ngỡ ngàng trước diện mạo mới của Kim Bôi trên đường 12B với những căn nhà khang trang mọc lên. Xương máu, mồ hôi nước mắt của họ đổ xuống đã góp phần tạo nên một Kim Bôi hoàn toàn khác, vươn mình phát triển mạnh mẽ. Hôm nay, họ đổ xuống những giọt nước mắt hạnh phúc, bùi ngùi xúc động và tiếng cười thực sự mãn nguyện, tự hào về một thời TNXP.

Thanh Sơn


Các tin khác


Xung quanh việc xây dựng trụ sở và công trình văn hóa tâm linh tại thành phố Hòa Bình: Bài 2 - Công trình không phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, vi phạm trật tự xây dựng?

Liên quan đến việc xây dựng chùa Hòa Bình và các công trình phụ trợ, thời gian qua, một số cơ quan thông tin, báo chí đưa tin cho rằng: công trình này không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; vi phạm các quy định của pháp luật về thủ tục đầu tư; còn để xảy ra nhiều sai phạm liên quan đến trật tự xây dựng. Trước những vấn đề được dư luận xã hội và người dân quan tâm, các cơ quan chức năng của tỉnh và UBND thành phố Hòa Bình (TPHB) đã có thông tin phản hồi.

Xung quanh việc xây dựng trụ sở và công trình văn hóa tâm linh tại thành phố Hòa Bình: Bài 1 - Các cơ quan chức năng đề nghị điều chỉnh quy mô xây dựng chùa Hòa Bình

Thực hiện chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh về việc xem xét, kiểm tra, rà soát các nội dung liên quan đến công tác quy hoạch, thu hồi đất để thực hiện xây dựng trụ sở và công trình văn hóa tâm linh chùa Hòa Bình tại đồi Ba Vành, thuộc tổ 8, phường Tân Thịnh, thành phố Hòa Bình (TPHB), ngày 19/1/2024, Sở Xây dựng (SXD) đã tổ chức họp với các sở, ngành, UBND TPHB và Ban trị sự Giáo hội Phật giáo (GHPG) tỉnh. Sau cuộc họp, các sở, ngành, UBND TPHB đã đưa ra những kiến nghị với UBND tỉnh về việc điều chỉnh quy mô xây dựng chùa Hòa Bình.

Thiêng liêng ngày hội tòng quân

Không phải tiếng trống giục giã, cũng không phải ngọn đuốc thắp lên bằng ngọn lửa truyền thống, mà chính nhiệt huyết của tuổi trẻ mới là thứ làm bùng lên không khí thiêng liêng trong ngày hội tòng quân năm 2024. Đây chính là ngày hội của tuổi trẻ, của thanh niên ưu tú - những người đã biết đặt Tổ quốc ở trong tim...

Chuyện về nhạc phẩm “Lá thư DK” trên biển

Trong một đêm cuối năm Quý Mão 2023, con tàu Trường Sa 04 bền bỉ đè sóng tiến về phía bãi cạn Cà Mau, nơi có nhà giàn DK1/10… Bỗng trong tiếng sóng biển ầm ào và gió thổi ràn rạt dọc các boong tàu, vẳng tiếng đàn ghi ta và tiếng hát của một vài chiến sĩ hải quân. Tiếng đàn thánh thót và da diết của Trung tá Trịnh Văn Nghị, Chính trị viên phó Tiểu đoàn DK1 hòa vào giọng hát khá tình cảm của nhóm cán bộ, chiến sĩ trên tầng 3 con tàu: "Anh kể lại nơi anh những lúc biển cuồng phong/ Biển giận dữ hung tàn quá đỗi/ Nhà giàn kiên trung giữ vững thềm lục địa/ Như tình anh yêu em, tình yêu bất tận…”. Các anh đang tập bài hát mới "Lá thư DK” của ca sĩ, nhạc sĩ, Phó đoàn Nghệ thuật Bông Sen (TP Hồ Chí Minh), thành viên của đoàn sáng tác trong chuyến hải trình DK1…

Huyện Lạc Thủy: Ước vọng đầu Xuân mới

Mùa Xuân đến mang theo hơi ấm của đất trời, đem đến sức sống mới cho vạn vật. Đó cũng là thời điểm cảm xúc của mỗi người lại trào dâng với niềm tự hào, tin tưởng, đoàn kết một lòng đi theo con đường mà Đảng và Bác Hồ đã chọn. Xuân mới, niềm tin khát vọng mới, bao dự định được gửi gắm, thôi thúc mỗi chúng ta cố gắng phấn đấu vươn lên, xây dựng quê hương Lạc Thủy giàu đẹp.

Người góp phần nâng tầm sản phẩm mang giá trị văn hoá Hoà Bình

Quá trình công tác nhiều năm trong cơ quan nhà nước của tỉnh, chị Hoàng Việt Hà (TP Hoà Bình) có cơ hội tiếp cận, nghiên cứu về lĩnh vực văn hoá, từ đó nuôi dưỡng tình yêu ngày càng lớn đối với văn hoá bản địa. Đây được xem là cơ duyên để năm 2022, sau dự định ấp ủ, chị đứng ra mở cửa hàng quà tặng với tên gọi Hoa Đất Mường.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục