Ông Hà Công Tín, xóm Nà Phặt, xã Pù Bin (Mai Châu) bảo quản tỏi khô, chờ giá cả ổn định mới bán.
Cả xã trồng tỏi
Cách trung tâm thị trấn Mai Châu 30 km, xã Pù Bin có 5 xóm, 397 hộ với 1.830 nhân khẩu. Do địa hình vùng núi cao, chỉ trồng được 1 vụ lúa, ngô, do đó, tỷ lệ hộ nghèo của xã 40,75%, thu nhập bình quân mới đạt 11,5 triệu đồng/người/năm. Nỗ lực nâng cao thu nhập cho người dân, tận dụng địa hình, thổ nhưỡng, xã đã tập trung chỉ đạo, vận động nhân dân chuyển đổi cây trồng hiệu quả, phù hợp với khí hậu. Tỏi tím có hương vị đặc trưng, là bài thuốc quý chữa nhiều bệnh, phù hợp với khí hậu nên được người dân xã Pù Bin trồng nhiều hơn, diện tích ngày càng được mở rộng. Cuối năm 2017, diện tích trồng tỏi tím toàn xã 17 ha, kế hoạch cuối năm nay, diện tích tỏi nâng lên 20 ha và tiếp tục mở rộng vào những năm tiếp theo. Do khí hậu khắc nghiệt, lúa, ngô, hoa màu chỉ trồng được 1 vụ, cây tỏi trở thành vụ thứ 2 trong năm của nông dân xã Pù Bin.
Hai xóm Nà Phặt, Bin có diện tích trồng tỏi lớn nhất với hơn 10 ha. Tỏi được trồng từ tháng 8 (âm lịch), khi thời tiết khô ráo, đất không còn ẩm ướt. Trước tiên, người dân làm đất, đánh luống, bón phân chuồng rồi mới gieo giống. Tỏi là giống chịu lạnh, chịu hạn, do đó, hạn chế tưới nước để tránh thối rễ, đẻ nhánh dẫn đến chất lượng không đảm bảo. Sau khoảng 4 tháng, bà con thu hoạch tỏi, bán tươi theo giá thị trường hoặc bó thành chùm và treo lên gác bếp để bảo quản.
ông Hà Công Tín, hộ trồng nhiều tỏi nhất xóm Nà Phặt cho biết: "Năm nào cũng vậy, sau vụ gặt là cả gia đình lại làm đất trồng tỏi. Năm trước, nhà tôi trồng 1.500 m2, năm nay mở rộng lên 2.000 m2. Cây tỏi dễ trồng, ít sâu bệnh, kỹ thuật đơn giản, ít cần nước tưới, phù hợp với khí hậu lạnh nơi đây, do đó luôn sinh trưởng và phát triển tốt. Vụ năm ngoái, tôi thu hoạch được gần 400 kg tỏi”.
Đến nay, 100% hộ dân xã Pù Bin đều trồng tỏi, hộ ít trồng 40 - 50 m2, hộ trồng nhiều thì 1500 – 2000 m2. Các hộ trồng nhiều, đạt chất lượng cao như ông Hà Công Tín (xóm Nà Phặt) trồng 2.000 m2, ông Đinh Công Thắng (xóm Bin) trồng 1800 m2…
Đầu ra vẫn còn bấp bênh
Tỏi tím Mai Châu được người tiêu dùng ưa chuộng bởi hương vị đậm đà, thơm ngon đặc trưng hơn các loại tỏi khác trên thị trường. Tuy nhiên, đầu ra cây tỏi của xã vẫn còn nhiều bấp bênh. Chủ yếu người dân buôn bán nhỏ lẻ tại các chợ hoặc chờ đợi thương lái đến mua, ép giá. Nằm cách xa trung tâm thị trấn Mai Châu hơn 30 km, đường sá đi lại khó khăn, do đó, việc tiêu thụ tỏi còn nhiều hạn chế. Bên cạnh đó, với diễn biến thời tiết thất thường, một cơn mưa cũng có thể khiến cả vườn tỏi bị hỏng, thối rễ nên năng suất bấp bênh.
ông Khà Văn Hương, Trưởng xóm Nà Phặt cho biết: "Cây tỏi luôn gặp khó khăn trong tiêu thụ. Do địa bàn vùng cao, cách xa thị trấn nên phải mang tỏi tới chợ từ sáng sớm, đến tối mịt cũng chỉ bán được vài cân. Nếu không bán hết thì đem treo gác bếp để bảo quản, chờ được giá thì bán tiếp. Tuy nhiên cũng chỉ bảo quản được một thời gian ngắn vì tỏi mọc mầm, ẩm mốc. Nếu thương lái thu mua tại vườn, lúc được giá nhất thì 50.000 đồng/kg, có lúc chỉ được 15.000-20.000 đồng/kg. Hộ nào trồng tỏi trên đất cao thì không sao, hộ có vườn tỏi ở vùng trũng dễ ngập úng, chỉ một cơn mưa lớn là vườn tỏi thiệt hại nặng. Cuối năm ngoái, trong xóm có vài hộ gần như mất trắng cả vườn”.
Khó khăn về đầu ra luôn là nỗi trăn trở của người dân và chính quyền địa phương. Đồng chí Khà Văn Liêm, Chủ tịch UBND xã Pù Bin cho biết: " Xã đã chủ động tìm kiếm thị trường trong và ngoài tỉnh, các đầu mối tại chợ huyện và thành phố. Tuy nhiên, các hợp đồng thu mua vẫn còn nhỏ lẻ, giá cả hoàn toàn phụ thuộc vào thương lái, đầu ra rất bấp bênh. Mong muốn các cấp chính quyền quan tâm tháo gỡ, tạo điều kiện giúp đỡ mở rộng thị trường, tạo đầu ra ổn định, giúp bà con nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống”.
Hoàng Anh
Phát triển bởi ICT GROUP.
