Ngày (7-4), 82 Bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê-Mạc (1442-1779) tại Văn Miếu Quốc Tử Giám đã chính thức đón nhận bằng Di sản tư liệu trong chương trình Ký ức thế giới do UNESCO công nhận. Lễ đón nhận đã diễn ra trong không khí hồ hởi của đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu cũng như người dân Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Sự kiện này cũng là bước khởi đầu tốt đẹp cho chuỗi các sự kiện văn hóa, xã hội trong năm Đại lễ 1000 năm Thăng Long Hà Nội.
Văn Miếu-Quốc Tử Giám, khu di tích lịch sử văn hóa đặc biệt quan trọng nằm giữa thủ đô Hà Nội, là biểu tượng muôn đời của văn hiến và trí tuệ Việt. Với bề dày gần một nghìn năm, là một trung tâm giáo dục lớn nhất của nước ta thời xưa, Văn Miếu-Quốc Tử Giám đồng thời cũng là nơi hun đúc nên bao truyền thống văn hóa giáo dục quý báu, trong đó có truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo, truyền thống hiền tài của dân tộc. Văn Miếu-Quốc Tử giám ngày nay là điểm tham quan du lịch hấp dẫn, mỗi năm đón hàng triệu lượt khách.
Những tấm bia Tiến sĩ đặt trong khu di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám từ lâu đã được coi là một trong những di sản văn hóa vô giá của cha ông. Tuy nhiên, không chỉ đến nay, khi 82 Bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê-Mạc (1442-1779) được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới thì các nhà khoa học, nhà nghiên cứu mới tìm các phương hướng nhằm bảo tồn di sản này. Đã có đề xuất làm hàng rào để tránh hiện tượng “xoa đầu rùa”, xoa bia, thậm chí là trèo lên rùa để chụp ảnh... vẫn thường xuyên xảy ra, nhất là những ngày Tết hoặc mùa thi đến, nơi đây thu hút đông đảo các sỹ tử tới để xoa rùa, xoa bia tiến sỹ lấy may.
Sau khi bia đá Văn Miếu-Quốc Tử Giám được UNESCO vinh danh, việc bảo tồn lại một lần nữa được đưa ra, với các biện pháp như xây dựng một hàng rào gỗ hoặc bảo tồn toàn bộ, tức là đưa cả nhà bia vào khung kính... Một số kinh nghiệm bảo vệ di sản trước sự xâm hại của con người và thiên nhiên đã từng được đưa ra trên thế giới như làm hàng rào B40, bọc kính... cũng đã được tham khảo nhưng tới thời điểm này, theo ông Đặng Kim Ngọc-Giám đốc Trung tâm Văn Miếu-Quốc Tử Giám "vẫn chưa có phương án cụ thể nào được lựa chọn".
Tại Lễ đón Bằng công nhận Di sản tư liệu thế giới, nhiều ý kiến đóng góp cũng đã đưa ra, nhằm tìm phương hướng bảo tồn và phát huy di sản này. Dưới đây chúng tôi xin dẫn lời một số ý kiến của các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước:
Bà Katherine Muller (ảnh bên) Trưởng đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam: Được chiêm ngưỡng di sản tư liệu này, tôi có thể cảm nhận được niềm tự hào lớn lao của các sĩ tử khi vượt qua vũ môn và được lưu lại tên tuổi trên những tấm bia. Và không có một nơi nào có thể lưu giữ những ký ức và bản sắc văn hóa phù hợp hơn là Văn Miếu- Quốc Tử Giám. Lập hồ sơ và việc được công nhận chính là góp một phần quan trọng trong công tác tuyên truyền và bảo tồn. Tuy nhiên, sự công nhận của UNESCO chỉ như là một lời nhắc nhở thôi, mà chúng ta phải có phương hướng bảo tồn, và các phương tiện truyền thông chính là một biện pháp tốt, tuyên truyền tới người dân hiệu quả nhất việc bảo tồn và phát huy di sản này. Việc giữ gìn cảnh quan môi trường trong khu di tích cũng cần được phát huy.
Tiến sĩ Đặng Văn Bài, nguyên Cục trưởng Cục Di sản văn hóa: Mỗi phương án bảo tồn di sản được đưa ra luôn phải đối mặt với hai mặt tốt- xấu, song người làm di sản phải biết chọn lựa phương thức ít ảnh hưởng tới di sản nhất. Nên lựa chọn cách làm hàng rào thay vì đưa di sản vào lồng kính như vậy người dân vừa có cơ hội tiếp cận, tìm hiểu di sản mà vẫn tránh được xâm hại. Tuy nhiên, dựng hàng rào bằng chất liệu gì, độ cao và hình dáng ra sao thì cần phải tính toán kỹ lưỡng cho phù hợp với cảnh quan của di tích.
Giáo sư Sử học Đinh Xuân Lâm (ảnh bên) : Nội dung văn bia cũng nên dịch ra nhiều thứ tiếng Anh Pháp... nhất là tiếng Việt, để các thế hệ người Việt hiểu được ý nghĩa của Văn bia.
Giáo sư Trịnh Khắc Mạnh-Viện trưởng Viện nghiên cứu Hán Nôm: Nên áp dụng công nghệ hiện đại như xây dựng hệ thống ảnh tư liệu tổng thể, bộ phận, chi tiết kèm theo mã, ký hiệu để người xem tiện tra cứu trên mạng Internet.
Ông Đặng Kim Ngọc: Ngoài sự vô ý thức của người dân, thì điều kiện khí hậu, thời tiết hiện nay cũng là một đe dọa đối với di sản. Những tấm bia qua phong sương có thể bị lên rêu mốc, khi trời nồm đá đổ mồ hôi rồi bị bụi bám… Trung tâm thường xuyên cho lau dọn và năm 1995 đã từng có chuyên gia nước ngoài đến thí nghiệm phun hóa chất chống nấm mốc trên mái ngói Văn Miếu, có nghiên cứu thử với bia nhưng vẫn chưa áp dụng được.
Thiết nghĩ, ngay thời điểm hiện tại, khi chưa có biện pháp cụ thể để bảo tồn văn bia, thì Trung tâm Văn Miếu-Quốc Tử Giám cần đưa ra nhiều lời cảnh báo, hướng dẫn tới các công ty du lịch, hướng dẫn viên du lịch, trước khu nhà bia tiến sĩ, trên vé... nhằm nhắc nhở ý thức của du khách có ý thức hơn trong việc gìn giữ di sản của nhân loại
Theo ND
Điệu xoè Thái ở Mai Châu đã có từ lâu đời và được lưu truyền từ thế hệ trước cho thế hệ sau. Múa xòe không chỉ là điệu múa phổ biến trong cộng đồng người Thái mà còn là nét văn hóa đặc sắc, hình thức sinh hoạt không thể thiếu trong các hoạt động văn hóa và đời sống tinh thần.
Đến TP Hồ Chí Minh vào thời điểm cuối Xuân, đầu Hè, có nhiều tuyến đường để đi, nhiều nơi để đến, nhưng chúng tôi đã chọn chiến khu rừng Sác là điểm dừng chân. Để được nghe, được thấy và được cảm nhận những chiến tích anh hùng, sự chiến đấu và hy sinh anh dũng của những chiến sĩ đặc công Trung đoàn 10 (T10) trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vì độc lập, tự do của dân tộc.
Từ chỗ chỉ họp vào thứ Ba hàng tuần, phiên chợ Bò tại xã Vân Sơn (Tân Lạc) chính thức họp thêm Chủ nhật từ ngày 24/3 vừa qua. Qua đó nhằm đưa chợ phiên trở thành nơi quảng bá bản sắc văn hóa của người Mường Hòa Bình và đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa, sản phẩm của các xã vùng lân cận, đáp ứng nhu cầu mua sản phẩm địa phương của du khách khi đến Vân Sơn du lịch vào dịp cuối tuần.
Ngày 19/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Nhà Xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức giới thiệu hai cuốn sách "Ngàn năm văn hiến quốc gia Việt Nam” và "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Việt Nam”.
Chiều 19/4, Báo Nhân Dân phối hợp IB Group Việt Nam tổ chức ra mắt MV "Going Home” - một sản phẩm âm nhạc đặc biệt quảng bá du lịch Việt Nam. Trong MV, nghệ sĩ Kenny G trình diễn ca khúc Going Home tại các địa danh nổi tiếng của Thủ đô Hà Nội như Hồ Gươm, Hoàng Thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, cầu Long Biên.
Ngày 17/4, tại Nhà Văn hoá huyện Lạc Sơn, Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND huyện Lạc Sơn tổ chức khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam trên địa bàn tỉnh lần thứ 3 năm 2024.
