Tranh thủ lúc nông nhàn, ông Dồn tìm hiểu thêm kiến thức chăm sóc cây dưa hấu và cây bí xanh qua sách báo.
(HBĐT) - Năm 1994, ông Bùi Thanh Dồn (xóm Trớ, xã Quy Hậu, huyện Tân Lạc) nghỉ công tác theo chế độ 176 về làm kinh tế gia đình tại địa phương. Nhưng ruộng đất ít, đồng vốn eo hẹp nên kinh tế gia đình ông chỉ cố gắng duy trì ở mức tạm đủ nuôi các con ăn học.
Lúc này, ở khu vực xã Quy Hậu có một vấn đề khiến ông hết sức băn khoăn, trăn trở, đó là vì thiếu nước mà ruộng chỉ cấy được 1 vụ, vụ còn lại bỏ hoang. Nhìn những cánh đồng nứt nẻ, ông nảy ra ý định phải tìm một loại cây phù hợp có thể tận dụng diện tích đất này. Qua tìm hiểu, ông thấy cây dưa hấu và bí xanh dễ trồng lại là cây ngắn ngày, nhanh cho thu hoạch và mùa vụ phù hợp với thời gian ruộng đất bị bà con bỏ không. Nghĩ là làm, năm 1999, ông bắt đầu đến các hộ dân đặt vấn đề thuê được 2 ha đất và đầu tư trồng dưa hấu, bí xanh. “Vạn sự khởi đầu nan” - ngay trong năm đầu tiên, vì chưa nắm được kỹ thuật chăm sóc hai loại cây này nên năng suất thấp, không có đầu ra nên ông lỗ mất 7 triệu đồng. Không nản chí, năm 2000, ông tiếp tục mạnh dạn thuê đất đầu tư và bắt đầu thu về những đồng lãi đầu tiên. Sau khi tính toán và so sánh, ông thấy đây là loại cây trồng phù hợp với đồng đất Tân Lạc, hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với lúa, các loại cây màu khác.
Giai đoạn năm 2002 - 2003 là những năm đáng nhớ với ông Dồn bởi ông thua lỗ liên tục. Năm 2002, ông lỗ 20 triệu đồng do thời tiết mưa nhiều, sâu bệnh. Năm 2003, ông lỗ 5 triệu đồng do tính ngày gieo hạt không chính xác, thu hoạch dưa vào đúng thời điểm rộ mùa nên bị ép giá. Đây là những “cú vấp” đáng nhớ đối với ông nhưng cũng là bài học quý giá để ông tích luỹ thêm kinh nghiệm về việc tính thời điểm gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh... Phải sau 5 năm kiên trì vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, từ năm 2004 đến nay, việc đầu tư sản xuất nông nghiệp của ông mới ổn định, cho thu nhập bình quân khoảng 150 triệu đồng/năm. ông Dồn chia sẻ: Tôi đặc biệt chú trọng hai yếu tố: giống và thời điểm gieo trồng. Vụ chính tôi trồng từ tháng 10 đến tháng 4 âm lịch năm sau, đây là thời điểm bà con đã gặt xong, ruộng bỏ không nên tôi mới thuê được. Tranh thủ từ tháng 4 đến tháng 7 âm lịch, tôi trồng một ít diện tích trái vụ và trồng thử 2-3 giống bí xanh, từ đó, chọn giống ưng ý nhất trồng trên diện tích lớn trong vụ chính. Thời điểm đặt hạt cũng vô cùng quan trọng. Cây dưa hấu tôi thường đặt hạt vào thời điểm trồng xong mới ăn Tết hoặc ăn Tết xong khoảng mồng 5, 6 là phải đặt hạt ngay. Cây bí xanh thì trồng vào khoảng 20/10 âm lịch. Bằng cách chọn giống kỹ lưỡng này mà sản phẩm bí xanh của ruộng ông Dồn lúc nào cũng đạt chất lượng như yêu cầu: vỏ xanh đen, đặc ruột, có trọng lượng dưới 2 kg, được thị trường ưa thích. Riêng với cây dưa hấu, cách gieo hạt chọn thời điểm như thế giúp dưa hấu của ông sẽ thu hoạch vào trước hoặc sau thời điểm dưa miền Nam tràn ra nên luôn được giá cao, dễ tiêu thụ.
Hiện nay, ông đã mở rộng diện tích thuê đất để sản xuất mỗi vụ lên 5 ha, trong đó, 1,5 ha dưa hấu thu khoảng 25 tấn/vụ và 3,5 ha bí xanh thu 85 tấn/vụ. Trừ mọi chi phí còn lãi khoảng 150 triệu đồng/vụ. Ngoài phát triển kinh tế làm giàu cho gia đình, mô hình kinh tế của ông đang góp phần giải quyết việc làm ổn định cho khoảng 15 lao động với thu nhập 1,5 triệu đồng/người/tháng.
Dương Liễu